باقی مانده تقسیم (%) و تقسیم صحیح (//) در پایتون (Python)

محاسبه باقی مانده تقسیم و تقسیم صحیح در پایتون (Python)

دو تا از عملیات مهم و پرکاربرد (مخصوصاً در بررسی شرط‌ها و …) محاسبه باقی مانده تقسیم و تقسیم صحیح در پایتون (Python) است! که در این آموزش با مثال و تمرین هر دوتاشووون رو خیلی کامل یاد می‌گیریم!

باقی مانده تقسیم دو عدد در پایتون (Python)

مثلاً 2 عدد 22 و 7 رو در نظر بگیرید! 22 تقسیم بر 7 میشه 3، ولی 1 دونه باقی مانده خواهد داشت! پس باقی مانده تقسیم 22 بر 7 عدد 1 خواهد بود!

print(21%2)

از دستور print برای چاپ کردن مقدار استفاده میشه! فعلاً در همین حد بدونید، بعداً خیلی پیشرفته‌تر و مجزا در موردش بحث می‌کنیم!

همینطور که دقت می‌کنید، علامت باقی مانده تقسیم در python علامت «%» است! (در خیلی از زبان‌های برنامه نویسی دیگه هم همین علامت رو در نظر میگیرن!)

تمرین: باقی مانده تقسیم 87 بر 9 را محاسبه کنید!!

جواب: واضحه که 87 تقسیم بر 9 میشه: 9 ! منتهی 6 تا باقی مانده هم خواهد داشت! پس:

print(87%9)

که خروجیش میشه: 6 !

تذکر: حتماً بعد از خوندن بخش زیر، سه نکته خیلی مهم آخر همین مطلب رو بخونید! چون مربوط به همین باقی مانده تقسیم است و شدیداً هم مهم هستن! و در مباحث بعدی (مثل شرطی‌ها) استفاده میشن!

تقسیم صحیح در پایتون (Python)

خب حالا شما بگید!:

اگر بخوایم 27 رو تقسیم بر 5 کنیم، میشه 5 ولی دوتا بافی مانده خواهد داشت! ولی اگر قرار باشه به اوون قسمتی که بافی میموونه کاری نداشته باشیم، داریم تقسیم صحیح انجام میدیم!

یا به بیان دیگه:

27 / 5 = 5.4

اگر بخوایم بی‌خیال اون قسمت اعشاریش بشیم، پس باقی‌مانده صحیح 27 تقسیم بر 5 میشه 5!

که این رو در python به صورت زیر می‌نویسیم!

print(27//5)

همانطور که دارید دقت می‌کنید، مشخصه که علامت تقسیم صحیح در پایتون «//» است!

سه نکته خیلی مهم

از این نکته بعدها در شرط ها استفاده خواهیم کرد! و واقعاً پرکاربرد است!

با عرض پوزش، اما مجبورم برای بیان منظورم، یکم ریاضیات رو با هم مرور کنیم!

نکته 1:

وقتی 25 بر 5 تقسیم میشه و باقی‌مانده‌ای نداره، یعنی 25 بر 5 بخش‌پذیر است!

و کلاً وقتی a بر b تقسیم میشه و باقی‌مانده‌ای در کار نیست، این موضوع بیانگر بخش پذیری است!

پس کلاً این نکته رو باید یادمون باشه، که اگر باقی مانده تقسیم a بر b شد صفر، اووون وقت: a بر b بخش پذیر است!

نکته 2:

یک عدد زوج با توجه با نکته 1 چه ویژگی دارد؟! (جواب: باقی مانده تقسیم آن بر 2 باید صفر باشد تا بر 2 بخش پذیر باشد و زوج باشد!)

پس اگر در بخش های بعدی، گفتیم کدی را بنویسید که اگر عدد زوج بود فلان شود، شما باید کدی رو بنویسید که اگر باقی مانده تقسیم بر 2 صفر شد، فلان شود!

یا اگر برعکسش رو بپرسن! فرد بودن زمانی اتفاق میفته که «زوج» نباشه دیگه!

پس برای فرد بودن، میگیم اگر بافی مانده تقسیم بر 2 صفر نشد، یعنی عدد زوج نیست (و این معادل اینه که «فرد» است!)

نکته 3:

برای مضرب 7 بودن چیکار میکنیم؟! بازهم واضحه: اگر باقی مانده تقسیم عدد مدنظر ما، بر 7 صفر شد، عدد مضرب 7 است وگرنه نیست!

و کلاً همین مفهوم برای سایر اعداد هم صدق میکنه!

تاکید می‌کنم این سه نکته، در بحث شرطی ها مورد نیاز است!